Automatyczna czy manualna skrzynia biegów - co wybrać?

Automatyczne skrzynie biegów z roku na rok zyskują coraz szersze grono zwolenników. Z opinii Klientów wynika, że są one znacznym ułatwieniem dla kierującego. Z kolei kierowcy, nauczeni jazdy na skrzyni manualnej twierdzą, że bardziej znają swój samochód, wsłuchują się w pracę silnika i obroty, a ręczne obsługiwanie skrzyni biegów daje im poczucie kontroli. Poznajmy zatem atuty i słabości obydwu rodzajów skrzyni biegów.

Funkcje manualnej i automatycznej skrzyni biegów

Manualna skrzynia biegów wymaga wprawy i skupienia w czasie jazdy. Wprawdzie lepiej sprawdza się na pagórkowatym terenie, ale płynność jazdy jest mniejsza niż w automacie. 

Automatyczna skrzynia biegów z kolei, zapewnia większą płynność jazdy, chociaż gorzej radzi sobie przy wyprzedzaniu lub na wzniesieniach. Stanowi natomiast doskonałe rozwiązanie dla początkujących kierowców lub osób, które rzadko prowadzą samochód.

Zasady użytkowania skrzyni biegów

Sposób obsługi obydwu rodzajów skrzyni biegów znacząco różni się od siebie. Jest jednak kilka zasad, których należy przestrzegać niezależnie od tego czy eksploatujemy samochód z manualną, czy automatyczną skrzynią biegów. Poznajmy najważniejsze z nich.

Ruszanie

Ruszanie powinno następować łagodnie i powoli. Gwałtowne ruszanie przez użytkowników skrzyni manualnej prowadzi do uszkodzenia lub szybkiego zużycia całego układu napędowego. Obroty należy zatem zmieniać stopniowo i elastycznie zwiększać prędkość.

W przypadku skrzyni automatycznej jest bardzo podobnie. Nie należy ruszać gwałtownie, automat wręcz potrzebuje czasu na “rozgrzanie”. Bardzo ważne jest aby olej osiągnął właściwą temperaturę, zwłaszcza w sezonie zimowym.

Zmiana biegów

Manualna skrzynia biegów to oczywiście drążek z 5 lub 6 biegami i biegiem wstecznym. Przy każdej zmianie biegu należy wcisnąć sprzęgło do samego spodu. Biegi należy zmieniać z wyczuciem, o jeden wyżej w sytuacji kiedy przyspieszamy i rosną obroty silnika oraz o jeden niżej, jeśli redukujemy prędkość. Szarpanie drążkiem biegów oraz zbyt szybkie puszczanie sprzęgła prowadzi do częstych awarii tego rodzaju przekładni.

W automacie zmiana biegów jest całkowicie inna. Oczywiście można powiedzieć, że same się zmieniają. Jednak automat jest zupełnie różny się od skrzyni mechanicznej. Wyróżniamy tutaj biegi:

• p – parkowanie (zakończenie jazdy i wyłączenie silnika)
• r – cofanie
• n – luz (używany w sytuacjach awaryjnych, bez pracy silnika, pchanie lub holowanie)
• d – jazda do przodu

Należy pamiętać, że przy każdej zmianie trybu pracy skrzyni należy zatrzymać samochód i wcisnąć pedał hamulca.

To co jest analogiczne do manualnej skrzyni biegów to fakt, że automat również źle znosi gwałtowną zmianę biegów. Mało płynna jazda prowadzi do szybkiego zużycia sprzęgieł, umieszczonych między biegami, w efekcie czego samochód częściej się psuje. 

Praca nóg

Użytkownicy manualnej skrzyni biegów, przy każdej ich zmianie muszą pamiętać o wciskaniu sprzęgła. To żaden problem, ponieważ większośc z nich twierdzi, że robi to mechanicznie i nawet o tym nie myśli. No właśnie, bardzo często zdarza się (zwłaszcza poruszając się w korkach lub na skrzyżowaniu), że kierowcy dłuższy odcinek trasy jadą na półsprzęgle. Taka jazda prowadzi nawet do “przypalenia” sprzęgła i znacznie szybsze niż normalne jego zużycie. Konieczne jest więc zdejmowanie nogi ze sprzęgła podczas jazdy. 

Jeśli ktoś zmienia samochód z manuala na automat, to praca nóg jest dla niego wyzwaniem. Dlaczego? Ponieważ samochody z automatyczna skrzynią biegów nie posiadają pedału sprzęgła. Pracuje więc tylko prawa noga, która obsługuje pedał gazu i hamulca. Na początku można się pomylić, a lewa noga automatycznie kieruje się do pedału hamulca. Jednoczesne wciśnięcie gazu i hamulca może doprowadzić do poważnej awarii przekładni. Co więc zamiast sprzęgła? Drążek biegów odblokowuje naciśnięcie przycisku, po czym w prosty sposób można wybrać jeden z czterech trybów pracy automatu.

Koszty użytkowania i napraw skrzyni manualnej i automatycznej skrzyni biegów

Obydwie skrzynie biegów, automatyczna i manualna mają swoje parametry, których ocena zależy od subiektywnych odczuć użytkownika. To co dla jednych jest utrudnieniem, dla innych będzie zaletą danego rozwiązania. Spróbujmy jeszcze rozpatrzyć sferę finansów.

Samochody z manualną skrzynią biegów są tańsze od pojazdów wyposażonych w automat. Poza tym, sama skrzynia jest tańsza i łatwiejsza w naprawie. Dodatkowo, przy właściwym jej użytkowaniu, manualna skrzynia biegów jest bardziej wytrzymała niż automatyczna. Żadnych wad? Niemożliwe. Wprawdzie duża dynamika jazdy i większa kontrola pracy silnika to zalety, ale nieprawidłowo wrzucane biegi bardzo często niszczą skrzynię i generują koszty napraw. 

Samochód wyposażony w automat jest droższy, więcej kosztuje również ewentualna naprawa tego mechanizmu. Pojazdy z automatem zwykle mają większe spalanie, co przekłada się na większe koszty eksploatacji auta. A co w zamian? Większy komfort, wygoda i płynność jazdy, zwłaszcza w korkach i po mieście.